Na wstępie zdefiniuję Państwu w prosty sposób pomiary sytuacyjne i wysokościowe, natomiast w kolejnej części przypomnę metody i technologie pomiarowe wynikające ze standardów geodezyjnych czyli rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Pomiar sytuacyjny to zespół czynności geodezyjnych pozwalających na określenie kształtu, wielkości i wzajemnego położenia szczegółów terenowych.
Pomiar wysokościowy to czynności geodezyjne pozwalające na określenie wysokości punktów względem przyjętego poziomu odniesienia oraz czynności służące do przedstawienia form ukształtowania terenu.
Geodezyjne pomiary sytuacyjne i wysokościowe wykonuje się w oparciu o punkty poziomej i wysokościowej osnowy geodezyjnej.
Przepisem regulującym metody i techniki pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych jest wyżej przedstawione rozporządzenie – w sprawie „standardów”
§ 32 Geodezyjne sytuacyjne pomiary terenowe wykonuje się metodami:
1) biegunową;
2) ortogonalną (domiarów prostokątnych);
3) wcięć:
a) kątowych,
b) liniowych,
c) kątowo-liniowych;
4) precyzyjnego pozycjonowania przy pomocy GNSS.
§ 37 Geodezyjne wysokościowe pomiary terenowe wykonuje się metodami:
1) niwelacji geometrycznej;
2) niwelacji trygonometrycznej;
3) niwelacji satelitarnej;
4) skaningu laserowego.
§ 38 Geodezyjny wysokościowy pomiar terenowy dotyczący ukształtowania terenu, w zależności od celu, jakiemu ma służyć, i stopnia zróżnicowania form terenowych, wykonuje się w technologii:
1) niwelacji punktów rozproszonych;
2) niwelacji profilów;
3) niwelacji siatkowej;
4) tachimetrii.
§ 9 Przy wykonywaniu geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych metodą precyzyjnego pozycjonowania przy pomocy GNSS stosuje się pomiarowe techniki zapewniające wyznaczenie położenia szczegółów terenowych z dokładnością określoną w § 29 ust. 1 oraz w § 36 ust. 1 i 2, w szczególności:
1) technikę statyczną;
2) technikę szybką statyczną;
3) technikę kinematyczną RTK lub RTN.
§ 15 Przy wykonywaniu geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych dopuszcza się stosowanie metod, technologii i technik pomiarowych innych niż określone przepisami rozporządzenia, jeżeli te metody, technologie i techniki zapewnią uzyskanie danych obserwacyjnych z wymaganą dokładnością, a jednocześnie wykonawca przedstawi w sprawozdaniu technicznym opis tych metod, technologii i technik wraz z matematyczną analizą dokładności danych obserwacyjnych.
Dodatkowo przypomnę także podstawowe warunki wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych w szczególności wykonywanych metodą precyzyjnego pozycjonowania GNSS:
§ 6
1. Przy wykonywaniu geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych wykorzystuje się materiały PZGiK, jeżeli wyniki analizy tych materiałów, przeprowadzone przez wykonawcę prac geodezyjnych i kartograficznych, zwanego dalej „wykonawcą”, pod względem dokładności, aktualności i kompletności, wskazują na ich przydatność do wykonania pomiarów.
§ 8 Geodezyjne pomiary sytuacyjne i wysokościowe mogą być wykonywane metodą precyzyjnego pozycjonowania, przy pomocy globalnego systemu nawigacji satelitarnej, zwanego dalej „GNSS”, jeżeli:
1) zapewniony jest bezpośredni odbiór sygnałów emitowanych przez satelity;
2) sygnały emitowane przez satelity nie są zakłócane przez urządzenia emitujące fale elektromagnetyczne, w szczególności: nadajniki i przekaźniki radiowe i telewizyjne, linie energetyczne, stacje telefonii cyfrowej.
§ 10 Do wykonywania pomiarów metodą precyzyjnego pozycjonowania przy pomocy GNSS wykorzystuje się system ASG-EUPOS oraz inne systemy stacji referencyjnych, jeżeli dane określające położenie tych stacji włączone zostały do PZGiK, a serwisy tych systemów zapewniają osiągnięcie dokładności położenia szczegółów terenowych z dokładnością określoną w § 29 ust. 1 oraz w § 36 ust. 1 i 2.
§ 12
1. Przed rozpoczęciem lub w trakcie każdej sesji pomiarowymi technikami kinematycznymi RTK oraz RTN wykonuje się pomiar kontrolny na co najmniej dwóch punktach poziomej osnowy geodezyjnej, zlokalizowanych w odległości nie większej niż 5 km od punktów będących przedmiotem pomiaru.
2. Odchyłka liniowa ustalona na podstawie pomiaru kontrolnego nie może przekraczać:
1) w odniesieniu do współrzędnych prostokątnych płaskich – 0,12 m (dx, dy ≤ 0,12 m);
2) w odniesieniu do wysokości – 0,09 m (dh ≤ 0,09 m).