„Posiadam dobry kawałek ziemi, będzie ze dwie morgi. Po sąsiedzku ziemię ma Tadeusz sąsiad mój. No i wziął ją sprzedał. Nowy właściciel najął geodetę i wskazał nową miedzę. Nowa miedza wyszła na moim polu. Jak mierzył mierniczy memu ojcu przesunęła mu się prowadnica pewnie. No i teraz jest problem. Pewnie przyjdzie mi jeszcze zwracać dopłaty z agencji. Czy może być tak, że miedza nie jest miedzą? Skąd dokąd teraz jest moje pole?
Kazimierz.”
Taki list napisał Pan Kazimierz. Postanowiłam jego treść Państwu zaprezentować wraz z odpowiedzią.
Szanowny Panie Kazimierzu,
Kwestię opisaną przez Pana w liście reguluje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne wraz z przepisami wykonawczymi do ustawy.
Z treści listu wynika, ze problem dotyczy położenia w terenie punktów granicznych, wyznaczających przebieg granic działek. Chciałby Pan znać odpowiedź „odkąd – dokąd” sięga Pana własność. I słusznie dla właściciela nieruchomości/ działki ważne jest tak naprawdę odkąd i dokąd rozciąga się własność. Innymi słowy ważne jest odkąd i dokąd możemy kosić trawę, siać zboże i uprawiać inne rośliny np. Ważne jest także wyznaczenie granic w terenie, których przekraczać nie powinniśmy, ponieważ narażamy się na różnego rodzaju sankcje czasami świadomie a czasami nieświadomie.
Odpowiadając Panu na pytanie: „Czy może być tak, że miedza nie jest miedzą?” należy na wstępie wyjaśnić, że zadając to pytanie zapewne miał Pan na myśli: czy może być tak, że miedza nie jest granicą lub czy może być tak, że granica nie przebiega po miedzy w terenie?
Zgodnie z definicja miedza oznacza pas niezaoranego terenu pomiędzy dwoma polami.
Może również oznaczać granicę. Czyli może zdarzyć się tak, że granica oddzielająca Pana działkę i działkę sąsiada nie pokrywa się z przebiegiem widocznej miedzy w terenie.
Dlaczego?
Z takim pytaniem zawsze należy się zwrócić do geodety uprawnionego, który wyznacza w terenie punkty graniczne lub wznawia znaki graniczne podczas czynności związanych ze sporządzeniem protokołu granicznego na gruncie.
Jeśli nie pamięta Pan szczegółów, ponieważ czynności miały miejsce dawno temu to może Pan złożyć do starosty wniosek o „udostępnienie kopii materiałów zasobu” i zamówić kopię takiego protokołu, kopię sprawozdania technicznego. Z tych dwóch dokumentów powinien Pan odczytać: jakich czynności i w jakim trybie dokonał geodeta, o którym mowa w liście i na podstawie jakich dokumentów.
Wyjaśnię również, że zgodnie z art. 39 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne: przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór, co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy. Wznowienia znaków granicznych dokonują, na zlecenie zainteresowanych podmioty, o których mowa w art. 11 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne – uprawnione jednostki wykonawstwa geodezyjnego. Innymi słowy firmy, specjalizujące się w świadczeniu usług geodezyjnych – wykonawcy prac geodezyjnych.
Należy szczególnie zwrócić uwagę, że wykonawca prac geodezyjnych opisane wyżej czynności może wykonać, o ile wyniki analizy danych pozyskanych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego opisane w § 6 rozporządzenia w sprawie standardów spełniają warunki opisane w art. 39 ustawy.
Wykonawca pracy w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości powinien odtworzyć położenie znaków granicznych, bowiem w innym przypadku narusza przepis art. 39 ust.1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Podkreślić także należy, iż ustawodawca przewidział możliwość, że dane zawarte w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym nie są wiarygodne – § 37 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Dalej w takim przypadku wykonawca prac geodezyjnych powinien zamiast wznowienia znaków granicznych bądź wyznaczenia punktów granicznych zastosować odpowiednio § 37 – § 39 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków lub dokonać rozgraniczenia nieruchomości w trybie ustawy.
Mając na uwadze powyższe, aby odpowiedzieć Panu, Panie Kazimierzu na pytanie: „odkąd – dokąd” sięga prawo własności przedmiotowej działki to przede wszystkim należy poprawnie wyznaczyć w terenie punkty graniczne, określające granice Pana działki. Nie jest to możliwe bez pośrednictwa specjalistycznej jednostki wykonawstwa geodezyjnego. Inaczej, nie mogę Panu odpowiedzieć wprost na zadane pytanie w liście za pomocą listu.
Powinien Pan znaleźć odpowiednią firmę, która świadczy usługi w tym zakresie, innymi słowy geodetę uprawnionego, który z kolei na Pana koszt i zlecenie: dokona analizy uzyskanej dokumentacji, a następnie podejmie odpowiednie czynności zmierzające do określenia zasięgu prawa własności lub do odtworzenia w terenie zasięgu prawa własności.
W liście opisał Pan sytuację, że geodeta mierzył działkę przed laty – cytuję: „Jak mierzył mierniczy memu ojcu (…)”. To świadczyć może, że istnieją dokumenty określające zasięg prawa własności lecz ten fakt nie można potwierdzić w liście.
Jeżeli poprzedni geodeta, który Pańskiemu Ojcu wykonywał pomiary dokonał błąd to geodeta, któremu teraz zleci Pan wykonanie usługi powinien ten problem wyeliminować, o ile istnieje dokumentacja fundamentalna, a uprzedni geodeta jedynie „odtwarzał przebieg granic”.
Proszę mieć na uwadze, że wykonawca pracy (prościej – geodeta uprawniony) w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości powinien odtworzyć położenie znaków granicznych, bowiem w innym przypadku narusza przepis art. 39 ust.1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Jeżeli geodeta uprawniony na podstawie wyników wykonanej przez siebie szczegółowej analizy materiałów zasobu geodezyjnego nie będzie mógł dokonać wznowienia znaków granicznych lub wyznaczyć punkty graniczne, to w takim przypadku wykonawca prac geodezyjnych powinien zamiast wznowienia znaków granicznych bądź wyznaczenia punktów granicznych powinien zastosować odpowiednio § 37 – § 39 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków lub dokonać rozgraniczenia nieruchomości w trybie ustawy na Pana wniosek.
Jako zleceniodawca powinien być Pan na bieżąco informowany przez swojego zleceniobiorcę na zasadach cywilno – prawnych.
Ufam, że moje wyjaśnienia okażą się Panu pomocne.